قالی ترکمن گونه‌ای قالی و از صنایع دستی این خطه است که امروز و در گذشته تولید می شده است. ترکمن‌ها اصالتا گروهی از ترکان آسیای میانه هستند که از سال‌ها پیش در شرق دریای خزر تا رود جیحون به گونهٔ چادرنشینی زندگی می‌کردند.مارکوپولو، جهانگرد ایتالیایی، در شرح سفر خود به آسیای شرقی ضمن تعریف از اسب‌های ترکمنی از فرش‌های ظریف و زیبای آن‌ها نیز یاد می‌کند.در این قالی نقوش بصورت متصل به یکدیگر قرار گرفته است و در بین هر ردیف گل هائی بصورت جدا از هم در مر کز و دو طرف قرار گرفته اند، که پایه نگهدارنده نقوش می باشند. یک حاشیه اصلی دراین دست بافته وجود دارد، دو حاشیه نیز در قسمت آغازین و پایانی قالی به رسم وسنت اقوام ترکمن بافته شده است. رنگهای مورد استفاده از نمونه رنگهای مرسوم در قالی اقوام ترکمن می باشد، هنرمند علاوه بر رعایت اصول زیبائی شناسی، سعی در حفظ سنت و فرهنگ ترکمن نیز داشته است.
رنگ در فرش ترکمن محدود است. رنگ‌هایی که سابقاً در فرش ترکمن استفاده می شده ۵ رنگ بوده استاما این ۵ رنگ بعدها توسط شخصی به نام نیاز محمد نیازی به ۱۲ رنگ رسید و رنگ‌هایی که اضافه شد شامل: طوسی، دارچینی، عبایی، قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای تیره، طلایی، نخودی، آبی آسمانی بودند. در زیر موادی که رنگ‌ها را از آن‌ها می گرفته‌اند؛ بیان شده است.:
1. سفید
2. سیاه
3. سبز تیره
4. لاکی تیره
5. لاکی متمایل به زرد
6. لاکی:گرد ریشهٔ روناس
7. قهوهای:پوست گردو+ریشه روناس
8. دارچینی:پوست گردو+روناس+پوست انار
9. نخودی:زاج سفید+پوست انار
10. طوسی یا موشی:زاج سیاه+پوست انار
11. مشکی:پوست گردو+نیل
12. زیتونی:پوست انار+برگ مو+پوست گردو

از آنجا که در تولید فرشهای دستباف ترکمن از الیاف و رنگهای طبیعی استفاده می شود ، برای مراقبت صحیح از آنها باید نکات زیر رعایت شود.
• از قرار دادن فرش در محلی که در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارد خودداری کنید ، زیرا رنگ فرش با گذشت زمان محو می شود و به مرور قالی دچار رنگ پریدگی می شود.
• کشیدن اجسام، به خصوص اجسام تیز باعث ایجاد پارگی در قالی می شود، که باید رعایت شود.همچنین پرتاب اشیاء ، به ویژه اشیاء تیز ، می تواند باعث پارگی فرش شود که باید رعایت شود.
• برای جلوگیری از خوردگی ، از قرار دادن فرش در محلی مرطوب و تاریک خودداری کنید ، محل فرش را به طور مرتب در فواصل منظم عوض کنید و گرد و غبار را پاک کنید.
• اگر پایه میز یا مبل روی قالیچه قرار گرفته است ، فرش یا مبل را بعد از مدت کوتاهی جابجا کنید تا از غرق شدن در زیر شیروانی فرش خودداری کنید.
• برای شستشوی فرش ابریشم ترکمن حتما به مراکز تخصصی شستشوی فرش مراجعه کنید. زیرا اگر فرش به طور نادرست شسته شود باعث تغییر در کیفیت رنگها و در هم رفتگی رنگها می شود.
• در صورت بروز مشکلات و آسیب های ناشی از سوختگی ، حشرات موز ، کبودی ها به مراکز تعمیر و رفوگری مراجعه کنید.
منابع
•فرش ایران. فضل الله حشمتی رضوی. چاپ سوم. دفتر پژوهش‌های فرهنگی. تهران. ۱۳۸۰
•افسانه جاویدان فرش ایران. محمدجواد نصیری. فرهنگسرای میردشتی
•نیازجان و قالی ترکمن. ذبیح ا… بلاغی. فرهنگان